Doğu Karadeniz'de heyelanların erken tespiti için dronlu radar projesi hazırlandı

TRABZON (AA) - MELTEM YILMAZ KARAKURUM - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezince hazırlanan ve Mart 2025'te uygulanmaya başlaması planlanan proje sayesinde, dron destekli yer radarıyla heyelanların erken tespit edilebilmesine olanak sağlanacak.

Merkezin Müdürü Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık'ın danışmanlığında, Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Yesevi Okur'un öncülüğünde 10 kişilik ekiple, bölgenin en önemli sorunlarından heyelanlara yönelik "Doğu Karadeniz'de Dron Destekli Yer Radarı ile Şevlerin Yapı Sağlığı İzlemesi ve Derin Öğrenme ile Anomali Tespiti" adlı proje hazırlandı.

Dron destekli yer radarıyla heyelanların erken tespitinin sağlanması ve buna bağlı zararların minimize edilebilmesini amaçlayan proje kapsamında hayata geçirilecek sistem, dronla entegre edilen yer radarı sayesinde çalışacak.

Dron, belirlenen bölgelerde periyodik olarak uçuş yaparak yer altını tarayacak ve toplanan veriler anlık olarak merkeze iletilecek.

Veriler, yapay zeka tabanlı analizlerle işlenecek ve şevlerde oluşabilecek çatlak veya boşluk gibi anormallikler tespit edilebilecek. Bu sayede eğer bir anormallik saptanırsa, ilgili afet birimleri uyarılarak önlem alınması sağlanacak.

- "Bölgemizin en önemli problemlerinden biri heyelan ve kaya düşmesidir"

Prof. Dr. Ahmet Can Altunışık, AA muhabirine, Türkiye'nin yapı sağlığı izleme alanındaki ilk merkezi olan Deprem ve Yapı Sağlığı Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde önemli projelere imza attıklarını söyledi.

Bundan sonraki süreçte de bu tür projeleri yapmayı hedeflediklerini belirten Altunışık, "Bölgemizin en önemli problemlerinden biri heyelan ve kaya düşmesidir. Yapı sağlığı izleme dediğimiz olay da bir problemi erkenden belirlemek ve önlemlerini almaktır. Bu kapsamda da merkezimizde yapı sağlığı izleme sistemleri kullanılarak heyelan erken uyarı sistemini geliştireceğiz." dedi.

Altunışık, projenin başında Dr. Öğr. Üyesi Fatih Yesevi Okur'un olduğunu ifade ederek, "Projemizde, yine üniversitemizin jeoloji mühendisliği ve bilgisayar mühendisliği bölümünden değerli hocalarımız var. Yaklaşık 10 kişilik teknik ekiple çalışıyoruz." diye konuştu.

Maliyeti 5 milyon lira olan projeyi martta hayata geçirmeyi hedeflediklerini anlatan Altunışık, "Özellikle bölgemizin problemlerini çözme açısından projenin çok önemli sonuçlar getireceğini düşünüyorum. Amacımız heyelanı erkenden tespit etmek." değerlendirmesinde bulundu.

- "Heyelanlardan yola çıkarak projeyi geliştirdik"

Merkezin Müdür Yardımcısı ve KTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Fatih Yesevi Okur da Doğu Karadeniz'in en büyük problemlerinden birisinin heyelan olduğuna işaret etti.

Heyelanlardan yola çıkarak projeyi geliştirdiklerini belirten Okur, şu bilgileri paylaştı:

"Biz heyelanlara, 'yapısal izleme sistemleri kullanılarak nasıl bir erken uyarı sistemi geliştirebiliriz, bir çözümünü araştırıyoruz ve inceliyoruz. Literatürde, özellikle heyelan izleme için çeşitli sensörler kullanılmakta ve bu sensörler genellikle şevin içine yerleştirilmektedir ancak bu yöntem yüksek maliyetlidir. Biz ise daha ekonomik ve taşınabilir bir çözüm olarak dron destekli yer radarı sistemini geliştirerek bilimsel proje hazırladık."